“Maar… wat zijn dan emoties? Ik wil wel mijn emoties benoemen, maar ik heb er geen woorden voor. Ik weet niet wat ik voel.” Ik zie nog de verschrikte ogen voor me. Het was een briljante groep aan wie ik training gaf, echt hoog intelligente mensen. Alle problemen van de wereld zou je hen kunnen voorschotelen en ze zouden er wel uitkomen. Maar antwoorden op de vraag “wat voel je?” was onbekend terrein en leidde tot paniek. Grote paniek, angst zelfs. Alleen dat konden ze ook niet benoemen.
Je denkt misschien dat dit een uitzonderlijke groep is en dat dit extreme gevallen zijn, maar dat valt in de praktijk toch wel tegen. Ik kom heel veel mensen tegen die niet weten hoe ze hun gevoel of emotie kunnen benoemen (gevoel en emotie gebruik ik door elkaar heen. Sommigen begrijpen het ene woord beter dan het andere). Als ik ze naar hun gevoel vraag, komen ze vaak terug met een antwoord van een gedachte.
“Hoe voelde jij je toen dat gebeurde? Welke emotie kwam op?”
- “Ja, toen dacht ik natuurlijk: ik word belazerd.”
“En hoe voelde dat?”
- “Nou, ik dacht gelijk: Ik moet hier wegwezen.”
“Wat waren je emoties daarbij?”
- “Toen wist ik wel gelijk dat het daar geen goede situatie was.”
Deze antwoorden gaan alleen maar over gedachten, over denken en over het hoofd. Maar niet over het gevoel.
En dat is ook helemaal niet zo gek: we worden al vroeg gedrild om te denken of te beargumenteren en soms lijkt het erop dat ons hoofd het enige is wat ertoe doet.
Waarom zijn emoties en gevoelens herkennen nu zo belangrijk?
Omdat ze nu eenmaal bij ons horen! Ze maken een deel van ons uit. Ze maken ons mens. Iedereen die de film ‘Inside out’ van Disney heeft gezien, snapt dat je emoties erbij horen. Dat emoties erbij horen betekent niet dat ze leuk zijn.
Emoties en gevoelens worden vaak weggestopt omdat ze niet handig zijn, omdat ze niet uitkomen of omdat ze niet prettig zijn. Maar het wegstoppen ervan zorgt er niet voor dat ze weggaan. Sterker nog, ze kunnen vaak sterker terugkomen. Hoe meer energie je spendeert aan het wegduwen van emoties of gevoelens, hoe meer energie het je kost en hoe minder je over hebt voor andere zaken. En dat kan gevolgen hebben, onder andere voor de werkprestatie.
Laatst las ik een studie dat het voor de effectiviteit van leiders belangrijk is dat ze kunnen omgaan met emoties. Het onderdrukken van emoties van een leider zou namelijk het gevolg hebben dat het team ook emoties onderdrukt. Het onderdrukken van emoties leidt vervolgens tot emotionele uitputting en een vermindering van de prestaties.
Dit betekent overigens niet dat iedereen moet gaan zitten huilen. Dat heeft er niks mee te maken. Het gaat erom dat je verantwoordelijkheid neemt voor je emoties en gevoelens, dat je herkent dat ze er zijn en dat je erkent dat iets je raakt. Dat hoeft helemaal geen dramatische vormen aan te nemen. Het kan gewoon betekenen dat iets je verrast, dat iets je emotioneert, dat iets je ongerust maakt of juist oplucht.
Wat betekent dit nu voor jou?
Dat het herkennen en erkennen van emoties en gevoelens van belang is. Voor jezelf, als geheel mens, voor je werkprestatie en voor jouw omgeving. Jouw gedrag heeft effect op de ander. Het laten zien en omgaan met emoties kan een voorbeeld zijn voor de ander en een uitnodiging om dat ook te doen. Wees niet verrast als het herkennen van emoties best moeilijk kan zijn. Als hulp daarbij vind je hieronder een quick guide naar emoties.
De quick guide naar emoties
Een makkelijke eerste stap om woorden te geven aan je emoties zijn de 5 B’s:
- Boos
- Blij
- Bang
- Bedroefd
- Beschaamd
En daar zitten allerlei gradaties in, bijvoorbeeld geïrriteerd is een gradatie van boos, ongerust een gradatie van bang. In mijn volgende blog ga ik daar verder op in.
Voor nu kun je gedurende de dag eens kijken wat je voelt en in welke van deze 5 B’s het past. Meer weten over hoe je gevoel kunt herkennen, erkennen, toelaten en zelfs inzetten? Geef je dan op voor mijn training!
